دیسمنوره به پریودهای دردناک اشاره دارد که شامل کرامپ‌های شدید شکمی است و به دو دسته تقسیم می‌شود:
- اولیه که در عدم وجود پاتولوژی لگن اتفاق می‌افتد.
- ثانویه که در نتیجه بیماری‌های ارگانیک قابل شناسایی است.
نوع دیسمنوره اولیه درد قاعدگی است که همراه با پاتولوژی ماکروسکوپیک در لگن نیست (یعنی در این حالت بیماری لگنی وجود ندارد) و معمولا در چند سال اول بعد از قاعدگی اتفاق می‌افتد و 50 درصد خانم‌هایی که در دوران بعد از بلوغ قرار دارند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دیسمنوره ثانویه قاعدگی دردناکی است که ناشی از پاتولوژی ماکروسکوپیک لگن است و در خانم‌های مبتلا به اندومتریوز و یا بیماری التهابی لگن دیده می‌شود و اغلب در خانم‌های 30 تا 45 ساله شایع است.
علل دیسمنوره ثانویه:
- اندومتریوز
- آدنومیوز
- عفونت لگنی
- آ یو دی مسی
- کیست‌های تخمدان
- ناهنجاری‌های مادرزادی لگن و تنگی سرویکس (دهانه رحم)
ویژگی‌های بالینی دیسمنوره اولیه:
- شروع درد به مدت کوتاهی بعد از اولین قاعدگی (کمتر از 6 ماه)
- دوره معمول 48 تا 72 ساعت (اغلب چند ساعت قبل یا درست بعد از شروع جریان خون قاعدگی آغاز می‌شود).
- وجود کرامپ
- تهوع، استفراغ، سردرد، نفخ و در مواردی اسهال
درمان:
درمان دیسمنوره ثانویه به اصلاح علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
در دیسمنوره اولیه خود درمانی با استفاده از تغذیه سالم، خواب کافی و ضد دردها و داروی ضد التهاب غیر استروئیدی و همچنین استفاده از گرمای مستقیم و تکنیک‌های آرام‌سازی (مدیتیشن) روش‌هایی است که اغلب خانم‌ها از آن استفاده می‌کنند.
ویژگی‌های بالینی دیسمنوره ثانویه:
- آغاز دیسمنوره در بعد از چرخه‌های نسبتا بدون درد قبلی
- جریان خون سنگین و یا خونریزی‌های نامنظم
- دیسمنوره که در طول چرخه‌های اول و دوم بعد از نخستین قاعدگی اتفاق بیوفتد.
- وجود ناهنجاری‌هایی که در اثر معاینه لگن به دست آمده است.
- پاسخ ضعیف به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا کنتراسپتیوهای خوراکی
- ناباروری
درمان:
اگر اصلاح سبک زندگی داروها درد را کاهش نداد، درمان یافتن و حذف علت دردها متمرکز می‌شود و ممکن است به جراحی نیاز باشد.
NSAIDهایی که توسط اف دی ای برای درمان دیسمنوره مورد تایید است، عبارت است از:
- دیکلوفناک
- ایبوپروفن
- کتوپروفن
- مکلوفنامات
- مفتامیک اسید
- ناپروکسن
NSAIDها و کنتراسپتیوها اغلب برای کنترل دیسمنوره اولیه استفاده می‌شود. فقدان پاسخ به NSAIDها و کنتراسپتیوها احتمال وجود دیسمنوره ثانویه را افزایش می‌دهد. برای درمان دیسمنوره ثانویه اصلاح علت زمینه‌ای مطرح می‌شود.
