شناخت آناتومی رحم برای بانوان لازم و ضروریی است. رحم عضوی از دستگاه تناسلی زنان است و چون عضو مهمی از بدن زنان به حساب میآید بهتر است که در مورد شکل رحم، اندازه رحم و لایههای آن اطلاعات کاملی داشته باشیم.
رحم عضويت تو خالي، با جدار عضلاني ضخيم است که در بين مثانه و ركتوم قرار گرفته. در حالت طبيعي تنه آن روي مثانه تكيه كرده و گردن آن بين مثانه و ركتوم واقع شدهاست.
رحم یک زن بالغ حدود 60 گرم وزن دارد.
شناخت آناتومی رحم
رحم را میتوان به 3 قسمت تقسیم کرد:
1- «فوندوس» فوندوس ناحیه فوقانی، منحنی و گستردهای است که در آن لولههای رحمی به رحم، متصل میشوند. فوندوس هم مواد غذایی هضم نشده و هم گازهایی که در طی متابولیسم شیمیایی آزاد میشوند را در خود ذخیره می کند.
2- «بدنه» قسمت اصلی رحم، که از زیر لولههای رحمی شروع میشود.
3- «گردن رحم (Cervix)» تحتانیترین بخش رحم که به درون واژن متصل میشود و فضایی به نام فورنیکس را ایجاد کرده است.
به بخشی که بین سوراخ داخلی سرویکس و حفره اندومتر قرار گرفته است، ایسموس رحم گفته میشود.
لایههای مختلف رحم:
آندومتر فعالترین لایه رحم و با غشای مخاطی در رحمِ پستانداران، یک لایه پایه و عملکردی است. این لایه طی دوره ماهانه ضخیم و در نهایت در پایان چرخه قاعدگی سست میشود و ریزش میکند.
میومتر، بیشتر از عضلات صاف تشکیل شدهاست و دارای عروق سیستم عصبی نیز هست. عملکرد اصلی میومتر، ایجاد انقباضات هنگام زایمان و قاعدگی است.
پارامتریوم، یک لایه نازک سروزی از بافت همبند فیبری و چربی است.
در طول بارداری رحم از جنین در مقابل آسیبهای فیزیکی محافظت میکند، مواد غذایی لازم برای رشد جنین را فراهم میکند، سموم و مواد اضافی را از رحم خارج میکند که باعث تمیز ماندن محیط اطراف جنین میشود. رحم بعد از زایمان بزرگتر از حالت قبل زایمان خواهد بود بنابراین خانمهایی که سابقه بارداری و زایمان داشتهاند رحم بزرگتری نسبت به سایرین دارند. از دیگر کاربردهای لایههای رحم، ترشحاتی است که اسپرم و تخمک را زنده نگه میدارد.