چرخه قاعدگی و باروری فرآیندی از تخمک گذاری و خونریزی است که با تغییرات هورمونی که بدن به منظور آمادگی برای بارداری دچار آن میگردد، کنترل میشود. قاعدگیهای نامنظم یا اختلالات تخمک گذاری بدین معنی هستند که فرد گاها دچار تخمک گذاری شده یا این مرحله از چرخه را تجربه نمیکند. این مشکلات مهم ترین دلایل برای مشکلات باروری هستند.
آمنوره
آمنوره عدم بروز خونریزی قاعدگی است. شایعترین علل آمنوره فاکتورهای شیوه زندگی همانند استرس، کاهش یا افزایش وزن یا ورزش سنگین، عدم تعادل هورمونی ناشی از کم کاری غده تیروئید، تومور هیپوفیز یا شرایطی چون سندرم تخمدان پلی کیستیک، هایپرپرولاکتینمی و نارسایی تخمدان یا یائسگی زودرس هستند. درمان آمنوره بسته به علت زمینهای انجام میگیرد.
عدم تخمک گذاری
عدم تخمک گذاری ناکارآمدی تخمدانها در آزاد کردن تخمک است که علت شایعی برای ناباروری محسوب میگردد. خانمهایی که تخمک گذاری را تجربه نمی کنند اغلب قاعدگیهای نامنظم داشته یا دچار خونریزی نمیشوند. علل شایع عدم تخمک گذاری عبارتند از: سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاقی یا وزن کم، ناکارآمدی تیروئید، نارسایی زودرس تخمدان، ذخیره تخمدانی پایین یا هایپرپرولاکتینمی.
نقص در فاز لوتئال
فاز لوتئال مرحلهای از چرخه قاعدگی است که بین تخمک گذاری و شروع خونریزی قرار دارد. در این فاز از چرخه، پوشش رحم ضخیم میشود تا برای بارداری آماده گردد. اگر نقصی در فاز لوتئال چرخه قاعدگی وجود داشته باشد، به علت کمبود هورمون پروژسترون پوشش رحم به خوبی رشد نمی کند. علائم نقص در فاز لوتئال شامل چرخه قاعدگی کوتاه، لکه بینی، سقط جنین و مشکل در باردار شدن بوده و با شرایطی چون آندومتریوز، سندرم تخمدان پلی کیستیک، اختلالات تیروئید و هایپرپرولاکتینمی مرتبط هستند.
احتمال باروری در چه زمانی از چرخه قاعدگی بیشتر است؟
بهترین روزهای چرخه قاعدگی که احتمال باروری در آنها بیشتر است، روزهایی هستند که به تخمک گذاری ختم میشوند. تخمک حدود 42 ساعت بعد از تخمک گذاری زنده می ماند؛ در حالی که اسپرم برای دو تا سه روز در لولههای فالوپ زنده میماند. برای افزایش شانس باروری، در این دوره هر دو تا سه روز یک بار باید مقاربت انجام گیرد.